Zwolle Grote-/of St. Michaelskerk

Het Schnitger-orgel in de Grote Kerk behoort tot de belangrijke Europese orgels uit de 18de eeuw. Het Barokorgel werd in 1719 ontworpen door de beroemdste orgelbouwer van die tijd, Arp Schnitger (1648-1719), en gebouwd door zijn zonen Frans Casper en Johann Georg. De familie kwam uit de buurt van Hamburg in Duitsland en had behalve in die stad ook werkplaatsen in Maagdenburg, Bremen en Groningen.

In 1669 werd de bijna 115 meter hoge toren van de Grote Kerk, de hoogste van ons land, getroffen door een bliksemslag. Bij die inslag ging de houten spits verloren en werd de toren zo zwaar beschadigd dat hij op 17 december 1682 met donderend geraas instortte. Daarbij werd het oude orgel gedeeltelijk verwoest.
In de jaren die volgden klonk geen orgelmuziek meer in de Grote Kerk en moest Zwolle het doen met een niet al te best functionerend orgel in de Bethlehemkerk. Geld om een nieuw orgel te laten bouwen had de stad niet. De reparatie van de zwaar beschadigde Grote Kerk ging voor. Bovendien was het niet makkelijk een goede orgelbouwer te vinden. 

Arp Schnitger had zich in de Hanzestad Hamburg grote faam verworven als orgelbouwer. Ook in ons land was hij bekend. Hij bouwde onder andere orgels in Groningen en Friesland. In 40 jaar tijd bouwde hij meer dan 80 orgels. In 1718 werd hij uitgenodigd door het stadsbestuur voor het maken van een ontwerp en een prijsopgaaf. Hij kwam naar Zwolle en nog datzelfde jaar bood hij het stadsbestuur een uitvoerig plan voor de bouw van een groot orgel aan. Een orgel, zoals hij aan het stadsbestuur schreef, dat "sich sehr füglich in der schönen Michaelis Kirche alhier in der Stadt Zwoll nach derselben guthe proportion sich schicken könte."

Op 3 januari 1719 ondertekenden de Zwolse bestuurders het contract voor de bouw van het orgel. Vader Schnitger overleed een paar maanden later, waarna zijn zonen het werk afmaakten. In het bestek werd nog uitgegaan van een orgel met 46 stemmen (een groep pijpen die dezelfde klankkleur voortbrengt, heet een stem). Tijdens de bouw werd het aantal stemmen van het orgel twee keer uitgebreid, zodat de klankkleur van het Schnitger-orgel in Zwolle ook tegenwoordig nog door 63 stemmen wordt bepaald.
In september 1721 werd het orgel door drie bekende organisten uit Amsterdam, Rotterdam en Den Haag gekeurd. Ze gaven de familie Schnitger veel lof, al kraakten ze ook enkele kritische noten. De gebroeders Schnitger legden de kritiek naast zich neer, zodat het orgel ongewijzigd bleef.

In de jaren 1953-1955 is het orgel bekwaam gerestaureerd door de firma Flentrop. Het Schnitger-orgel speelt ook in onze tijd een belangrijke rol in het kerkelijke en culturele leven van Zwolle. Het wordt regelmatig bespeeld door bekende organisten uit binnen- en buitenland. Bijna wekelijks vinden uitvoeringen plaats. De maand september is de inmiddels traditionele Zwolse Orgelmaand.

Dit orgel is bij al onze Cambiare-orgels bij te bestellen via leverancier Sonus Paradisi.